عشق علی علیه السلام... مالک اشتر (قسمت دوم)

مالک اشتر از قاریان قرآن بود و با الفاظ قرآنی آشنایی داشت و دانستن اصطلاحاتی این چنین از سوی وی از مسلمات است. مالک همواره علی(ع) را می ستود و وی را اولین مسلمانان می دانست.
موقعی که افراد زیادی به طمع مال دنیا به معاویه پیوستند و امیر المؤمنین را تنها گذاشتند، حضرت به مناسبتی موضوع را با مالک اشتر در میان گذاشت. مالک در جواب امام مطالبی را عرضه داشت که امام در پاسخ به او و خیر خواهی او به جوابی بسیار ارزشمند و با زبان دادگستر و حق گو مبادرت نمود. امام پس از حمد وثنای الهی فرمود: 
اما آنچه ذکر کردی از عمل وسیره عادلانه ما، همانا خداوند عزوجل  می فرماید:
«مَن عَمِلَ صالِحاً فَلِنَفسِهِ وَ مَن أَساءَ فَعَلَیها وَ ما رَبٌّکَ بِظَلّامٍ لِلعَبِیدِ »(10) و من از اینکه مبادا در انجام آنچه گفتی (یعنی عدالت خواهی) مقصر باشم، بیشتر می ترسم. و اما اینکه گفتی حق بر آنان سنگین آمده و بدین سبب از ما جدا شده اند و به عدل و داد پناه نبرده اند بلکه آنها جست وجو نکردند مگر دنیای فانی را که به هر حال از آنان زایل خواهد شد و بدون تردید روز قیامت از آنها پرسیده خواهد شد، که آیا این کار را برای دنیا انجام داده اند یا برای خدا عمل کرده اند.»
سپس امام اضافه کرد وفرمود:
«و اما اینکه درباره بذل و بخشش مال و توجه به بعضی افراد خاص گفتی و تذکر دادی، ای مالک، ما را نشاید که به فردی از بیت المال و درآمد عمومی چیزی بیش از حقش بدهیم و خداوند سبحان که سخنش حق است فرموده: 
چه بسیار گروه کوچکی که به اذن پروردگار بر گروه زیادی غلبه پیروزی یابند و خداوند همراه صبرکنندگان است.(1) و خداوند، محمد(ص) را به تنهایی مبعوث کرد و از آن پس بر شمار یارانش افزود و گروهش را پس از ضعف و زبونی عزیز گردانید. بنابراین اگر خداوند اراده کند که امر و حکومت را به ما رساند، دشواری آن را برای ما آسان و ناهمواریش را هموار می سازد و من از رأی و پیشنهاد تو، فقط چیزی را می پذیرم که موجب رضایت خداوند باشد و تو ای مالک، نزد من امین ترین مردم و خیرخواه ترین و با تدبیرترین یاران من به خواست خداوند خواهی بود. (2)

منابع:
  1- قرآن کریم سوره بقره آیه 249
  2- شرح ابن ابی الحدید ج2 ص197